Uchwała ORA ws. ingerencji legislacyjnej dot. TK
Wyciąg z protokołu
Nadzwyczajnego Zgromadzenia Adwokatów Izby Olsztyńskiej
z dnia 19 grudnia 2015 r.
UCHWAŁA NR 4
Izba Adwokacka w Olsztynie w dniu 19 grudnia 2015r. na Nadzwyczajnym Zgromadzeniu Rady, na podstawie art. 40 pkt 7 ustawy Prawo o adwokaturze uchwala:
- wyrazić swój sprzeciw wobec złej ingerencji legislacyjnej naruszającej podstawowe standardy demokratycznego Państwa Polskiego polegającej na zamierzeniu wprowadzenia rozwiązań zawartych w poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy z dnia 25.06.2015 r. o Trybunale Konstytucyjnym (projekt z dnia 15 grudnia 2015r, druk nr 122).
Uzasadnienie
Izba Adwokacka w Olsztynie mając na względzie uregulowaną na poziomie ustawowym misję Adwokatury Polskiej w zakresie kształtowania i stosowania prawa, a także promowanie praworządności, pragnie zwrócić uwagę na zaobserwowane w ostatnim czasie niepokojące zjawisko niepożądanej i złej ingerencji legislacyjnej naruszającej podstawowe standardy demokratycznego Państwa Polskiego wyznaczone granicami określonymi przepisami obowiązującej Konstytucji, którego przykładem jest projekt nowelizacji ustawy o zmianie ustawy o Trybunale Konstytucyjnym (projekt z dnia 15 grudnia 2015r, druk nr 122).
Rozwiązania zawarte w projekcie ustawy wzbudzają uzasadnione wątpliwości co do zgodności z art. 10 Konstytucji zgodnie z którym ustrój Rzeczypospolitej Polskiej opiera się na podziale i równowadze władz. Jako sprzeczne z Konstytucją należy uznać te zapisy projektu, które przewidują przeniesienie zasad wyłaniania sędziów Trybunału do regulaminu Sejmu. Regulamin Sejmu jest bowiem jedynie aktem wewnętrznym, regulującym tryb pracy parlamentu. Nie może on stanowić źródła norm ustrojowych działających na zewnątrz Sejmu jako jednego z organów władzy publicznej i adresowanych do osób trzecich ubiegających się o tak istotne stanowisko w służbie publicznej.
Krytycznie ocenić również należy założenie projektu przewidujące, że w większości spraw Trybunał miałby orzekać w pełnym składzie, czyli co najmniej w składzie 13 sędziów, a orzeczenia pełnego składu miałyby zapadać większością 2/3 głosów. Rozwiązanie takie może bowiem prowadzić do paraliżu prac Trybunału, który nie będzie w stanie rozpoznać wszystkich spraw w rozsądnym terminie. Wprowadzenie kwalifikowanej większości głosów jest nie tylko sprzeczne z polską tradycją prawną, ale także rodzi uzasadnione obawy, że w przypadku braku takiej większości nie zapadnie w danej sprawie żadne orzeczenie. Projektowane rozwiązanie podejmowania uchwał większością 2/3 głosów pozostaje również w sprzeczności z art. 190 ust. 5 Konstytucji. Ilekroć bowiem ustawa posługuje się „większość” bez dodatkowego określenia, rozumie się przez to zwykłą większość głosów.
Za sprzeczny z elementarnymi zasadami państwa prawa należy również uznać skreślenie art. 16 ustawy o Trybunale Konstytucyjnym, który stanowi, że iż sędzia Trybunału w sprawowaniu swojego urzędu jest niezawisły i podlega tylko Konstytucji.
Izba Adwokacka w Olsztynie pragnie zauważyć, że z obecnej perspektywy czasowej Trybunał Konstytucyjny jest instytucją gruntownie utrwaloną w polskiej kulturze prawnej i stanowi jedną z podstaw polskiego systemu ustrojowego. Już pobieżna analiza dotychczasowej działalności Trybunału Konstytucyjnego powołanego ustawą z dnia 26 marca 1982 r. o zmianie Konstytucji Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej (Dz. U. 1982, Nr 11, poz. 83) i funkcjonującego od 1985 r. pozwala dostrzec, że o jego doniosłości świadczy obszerny dorobek w zakresie orzecznictwa, które jako niezależny wyznacznik wartości konstytucyjnych stanowi gwarancję urzeczywistniania i ochrony reguł, jakim hołduje Rzeczpospolita Polska. Autorytet, prestiż, poważanie i szacunek, którymi do tej pory cieszył się Trybunał Konstytucyjny, stanowią wartość samą w sobie, dlatego nic nie może stanowić usprawiedliwienia dla prób jej podważania. W szczególności uzasadnieniem planowanych zmian nie może być potrzeba „dopasowania rozwiązań prawnych do zamierzeń programowych większości parlamentarnej”.
Przewodniczący
Nadzwyczajnego Zgromadzenia
Izby Adwokackiej w Olsztynie
(adw. Jerzy Dobrzański)
Adw. Jerzy Dobrzański